Koalicija za transparentnost i borbu protiv korupcije na lokalnom nivou (KUM) cijeni da demokratija na lokalnom nivou u Crnoj Gori nije dovoljno razvijena. Izazovi se posebno identifikuju u nedovoljnom razumijevanju uloge odbornika u lokalnim parlamentima i potrebi kontinuirane komunikacije sa građanima i nakon završetka izbornih procedura. Ipak, posljednji događaji u Baru, Žabljaku i Podgorici najavljuju buđenje građanske svijesti koja insistira na primatu opšteg nad partijskim interesom.
Nažalost, svjedoci smo slučajeva koji pokazuju da se učešće građana u procesima donošenja odluka na lokalnom nivou završava izborima. Istraživanja ukazuju da građani nedovoljno koriste mehanizme lokalne demokratije (javne rasprave, građanske inicijative, konsultativne referendume, mjesne zajednice, udruženja građana i sl.). Na drugoj strani, ni lokalne samouprave nijesu dovoljno proaktivne da građane uključe u konsultacije o bitnim pitanjima.
Posljedično, mnogo puta se do sada partijski i partikularni interes stavljao ispred interesa grada, opštine i građana, ali ohrabruje što su posljednji takvi slučajevi naišli i na snažan građanski otpor. Problemi u demokratiji na lokalnom nivou nastaju kada se građani žele dodatno uključiti u planiranje i razmatranje daljeg razvoja opština/gradova, ukidajući ustaljenu praksu da ne budu konsultovani ili da se odluke koje utiču na kvalitet njihovog života donose protivno njihovoj volji. Upravo su posljednji slučajevi u Podgorici, Baru i Žabljaku ukazali na problem nedostatka komunikacije lokalnih vlasti sa građanima, kao i pokušaje planiranja razvoja opštine protivno volji i interesima građana. Mnogi mediji su ispratili slučajeve “Kasarne” i “Blok 5″ u Podgorici, a posebno slučaj pokušaja izgradnje novog vrtića u Baru ispred gimnazije odnosno pokušaj gradnje bungalova na Crnom jezeku. Ovo otvara pitanje i u kojoj mjeri su odbornici upravljali glasovima koji su ih i postavili u poziciji da donose odluke i čije su zapravo interese zastupali – određenih biznismena bliskih vlastima ili građana i samih opština?
Kad je riječ o čudnim putevima odbornika, treba podsjetiti i da je na Cetinju lokalni parlament po hitnom postupku organizovao devetu sjednicu, na kojoj je donio odluku o izboru novog člana Odbora za finansije i privredni razvoj, uvaživši odluku odbornika Demokratske partije socijalista (DPS) da se isključi iz odborničkog kluba te partije, kako bi isti glasao za prijedlog budžeta vladajuće koalicije na trajućoj osmoj sjednici, zamijenivši kolegu iz Socijaldemokrata (SD), koalicionog partnera partije koju je napustio.
Rijetko ili nikad se odbornici odlučuju da glasaju mimo zvaničnog stava svoje partije, što relativizuje i osnovni razlog zbog kojeg građani biraju svoje predstavnike u lokalnim parlamentima – a to je predstavljanje njihovog interesa.
Koalicija KUM smatra da je važno otvoriti diskusiju o odnosu odbornika i građana, a kako bi se doprinijelo rješavanju pitanja od velikog značaja za lokalne zajednice u Crnoj Gori koja ne mogu i ne smiju biti predmet partijskih ili vezanih trgovina.
Koaliciju za transparentnost i borbu protiv korupcije na lokalnom nivou (KUM) čini 18 OCD i to: Centar za građansko obrazovanje (CGO), Centar za monitoring i istraživanje (CeMI), UL-Info iz Ulcinja, Institut alternativa (IA), Za Druga iz Petrovca, Centar za razvoj nevladinih organizacija (CRNVO), Juventas, Bonum iz Pljevalja, Aktivna zona sa Cetinja, Bjelopoljski demokratski centar, Centar za istraživačko novinarstvo Crne Gore (CIN CG), Sindikat doktora medicine Crne Gore, Centar za bezbjednosna, sociološka i kriminološka istraživanja „Defendologija” iz Nikšića, Monitoring grupa Ulcinj – MogUL, Centar za političku edukaciju iz Nikšića, NVO Da zaživi selo iz Pljevalja, Monitorov centar za demokratiju i medije (MCDM) i Društvo Dr Martin Schneider-Jacoby iz Ulcinja.
Kolicija je formirana u okviru projekta “Smjestimo korupciju u muzej!”, koji realizuje CGO u saradnji sa partnerima i uz podršku Delegacije EU u Crnoj Gori i Ministarstva javne uprave Vlade Crne Gore. Stavovi izraženi u ovom saopštenju isključiva su odgovornost članica Koalicije KUM i ne odražavaju nužno stavove EU i Ministarstva javne uprave.
08. 04. 2019.